ضوابط راه پله
دانشنامه تخصصی و پایگاه خبری موج شهر در ادامه سلسله مباحث آموزشی رشته عمران به موضوع ضوابط راه پله از نگاه سرکار خانم مهندس فاطمه نیکوبخت عضو سازمان نظام مهندسی استان البرز پرداخت.
پله و اجزای تشکیل دهنده آن:
از پله جهت دسترسی به سطوحی استفاده می‌شود که در یک تراز قرار نگرفته‌اند (زمانی که در پروژه‌ای اختلاف سطح داشته باشیم.
هر پله از مشخصاتی برخوردار است که شامل طول و عرض و غیره می‌باشد و ابعاد هر کدام از آنها توسط عملکرد و موقعیت استفاده در آن مکان تعیین می‌شود.
بررسی موردی هر یک از اجزای طراحی راه پله:
- کف پله (b):
محلی که کف آن بر روی آن قرار می‌گرد را کف پله می‌نامند.
بهترین و استانداردترین عدد برای کف پله براساس ضوابط طراحی پله حداقل 28 سانتیمتر است.
2.ارتفاع یک پله (h):
ارتفاع پله به فاصله‌ی عمودی دو کف پله‌ی پشت سر هم گفته می‌شود.
بهترین عدد در طراحی راه پله بين 10- 18 سانتیمتر است ، لازم به ذكر است شيب مجاز پله 30-35 درجه است.
- پیشانی پله:
این بخش عمودی بوده و بین دو کف پله‌ی پشت سرهم قرار می‌گیرد.
به بخش جلوی پله، پیشانی پله می‌گویند.
- گونه پله:
گونه‌ی پله به سطوح حاشیه‌ای دو سمت پله گفته می شود.
.5عرض پله (g):
به فاصله‌ای که افراد می‌توانند در کنار هم از پله استفاده کنند عرض پله می‌گویند.
براساس ضوابط طراحی شهرداری و مبحث 4 مقررات ملی ساختمان حداقل اندازه عرض پله در مرحله نازك كاري 110 سانتیمتر و به علت اجراي سنگ و نازك كاري در مرحله آرماتور بندي عرض پله 5 سانت بيشتر يعني 115 سانتيمتر در نظر گرفته مي شود.
.6 شیار کف پله:
شیار کف پله را معمولأ برای جلوگیری از لیز خوردن افراد در هنگام تردد از پله اجرا می‌کنند.
- ردیف پله:
به مجموعه‌ای از پله‌های پی در پی میان دو پاگرد، گفته می‌شود.
یک ردیف پله اغلب شامل حداقل سه پله‌ی متوالی است.
براساس ضوابط شهرداری و مقررات ملی ساختمان در یک ردیف پله به هیچ عنوان نباید بیشتر از 12 عدد پله استفاده کرد.
- پاگرد:
پاگرد یا ایستگاه پله محلی است که افراد بعد از تردد در یک ردیف پله در آن کسری از ثانیه می‌ایستند و استراحت می‌کنند.
براساس ضوابط شهرداری و مقررات ملی ساختمان عرض حداقل پاگرد 110 سانتیمتر است و طول حداقلی پاگرد 240 سانتیمتر است.
- چشم پله:
به فاصله‌ی مابین دو ردیف پله‌ی رفت و برگشت چشم پله گفته می‌شود و تا 20 سانتيمتر توصيه ميشود، که در تصویر زیر نشان داده شده است.
براساس ضوابط راه پله آتش‌نشانی و مقررات ملی ساختمان الزامی در طراحی چشم پله نیست.
- نرده:
برای ممانعت از پرت شدن و سقوط افراد از بالای پله‌ها به پایین از نرده استفاده می‌شود که در لبه‌ی پله‌ها نصب و اجرا می‌شود.
همچنین از نرده می‌توان به عنوان تکیه گاهی برای بالا و پایین رفتن استفاده کرد.
جنس نرده نیز می‌تواند فلز، چوب و … باشد.
براساس ضوابط طراحی پله به هیچ عنوان ارتفاع نرده پله نمی‌تواند از 90 سانتیمتر در سطوح شيبدار و 110 سانتيمتر در سطوح صاف کمتر باشد لازم به ذكر هر اختلاف سطح بيش از 70 سانتيمتر بايد با نصب نرده محافظت گردد .
نصب نرده افقي به علت ايجاد پاخور ممنوع است.
حداكثر فاصله مجاز بين نرده هاي 11 سانتيمتر است.
- سر گیر پله:
از این مورد به منظور حرکت افراد و جابه جایی وسایل استفاده می‌شود، حداقل ارتفاع آزاد به حالت عمودی از کف پلکان بالایی 205 سانتیمتر تعیین می‌شود.
در شکل زیر می توانید مشاهده نمایید.
- قرنیز پله:
دیوارهایی که در کنار پلکان قرار دارند و با گچ پوشانده می‌شوند و در زمان رفت و آمد در نتیجه‌ی ضربات پای عابرین آسیب می‌بیند.
معمولا حالت اولیه‌ی خود را از دست می‌دهد، و نیز در زمان شستشوی پله‌ها و پاگردها،آب روی آن تاثیر گذار است و باعث آسیب دیدگی می‌شود.
به منظور پیشگیری از آسیب‌های ذکر شده در پای دیوار و کنار پله‌ها قرنیز در نظر می‌گیرند.
برای ساخت قرنیز معمولا از سنگ پلاک، موزائیک یا چوب استفاده می‌شود.
در زیر می‌توانید یک قرنیز سنگی را ملاحظه نمایید.
13.ضوابط آتش نشاني
-درباكس پله به علت موضوع حريق ، ايجاد هر منفذي به جز لوله هاي برق و آتش نشاني تخلف محسوب مي گردد و نبايد در باكس پله لوله هاي گاز و آب جايگذاري شود.
-تا چهار واحد در هر طبقه ، ايجاد يك آسانسور و يك راه پله الزامي است.
-بالاي چهار واحد در هر طبقه ، حداقل دو راه پله و دو آسانسور الزامي است.
-فضاي پله بايد از پاركينگ جدا باشد و اين جداشدگي با ايجاد شيشه ممنوع است.
-جهت بازشو درب پلكان در تراز تخلیه خروج به طرف بیرون و در سایر طبقات به سمت داخل دهلیز پلكان طراحی و اجرا گردد.
-دهلیز پلكان با ساختار 2 ساعت مقاوم حریق، دوربند و دودبند از سایر قسمت ها مجزا گردد.
در شکل زیر می توانید تصویر سه بعدی پله را مشاهده کنید که در آن اجزای مختلف پله نشان داده شده است.
ثبت دیدگاه