همه چیز در مورد مشهد
دانشنامه تخصصی و پایگاه خبری موج شهر به معرفی شهر مشهد با عنوان همه چیز در مورد مشهد می پردازد.
شهر مشهد در شمالی شرقی ایران واقع شده و مرکز استان خراسان رضوی است. این شهر یکی از وسیع ترین و پر جمعیت ترین شهرهای کشور می باشد.
مشهد در دشت حاصلخیز و تقریبا پراب هفده هزار کیلومتر مربعی حوضه آبریز کشف رود و در طول جغرافیایی ۵۹ درجه و ۱۵ دقیقه تا ۶۰ درجه و ۳۶ دقیقه و عرض جغرافیایی ۳۵ درجه و ۴۳ دقیقه تا ۳۷ درجه و ۸ دقیقه بین دو رشته کوه بینالود و هزارمسجد شکل گرفته است.
سرچشمه کشف رود در فاصله 120 کیلومتری شمال غرب مشهد و انتهای آن در پل خاتون در فاصله تقریبا 112 کیلومتری شرق مشهد قرار دارد. بیشینهٔ ارتفاع شهر مشهد نیز ۱۱۵۰ متر و کمینهٔ آن ۹۵۰ متر است.
حرم مطهر امام رضا(ع)قلب و مرکز مشهد به عنوان مهم ترین بخش شهر نیز دارای 36 درجه و 17 دقیقه عرض شمالی و 59 درجه و 37 دقیقه طول شرقی است.
این شهر برروی چند گسل قرار دارد و این منطقه دارای پتانسیل بالایی برای وقوع زمین‌لرزه است. این گسل ها شامل گسل کشف‌رود واقع در شمال شهر به عنوان یکی از گسل‌های فعال و مهم منطقه؛ گسل توس واقع در شمال غربی شهر، گسل توس، گسل شاندیز در غرب مشهد، گسل نیشابور در جنوب و گسل بینالود است.
دشواری دسترسی به آب رودخانه کشف رود به دلیل فاصله 10 کیلومتری بستر کشف رود و اختلاف ارتفاع تقریبا 200 متری این دو رشته کوه نسبتا کم ارتفاع جنوب شهر که مانع جریان مستقیم آب از بینالود به سوی اراضی مشهد می شود سبب شده تا شهر مشهد از آغاز پیدایش با قنواتی که از چند فرسنگی غرب آن شروع می شده آبیاری شوند. این وضع مشهد را تبدیل به قنات شهر کرده است.
شهر مشهد از شمال و شمال غرب به درگز و چناران، از شرق به سرخس و کلات، از جنوب شرقی به تربت جام، از جنوب و جنوب غربی به فریمان و تربت حیدریه و از غرب به نیشابور محدود می شود.
تاریخچه
شهر مشهد از زمان شهادت امام رضا(ع) در آخر ماه صفر سال 203 ه.ق و دفن ایشان در این محل ابتدا با نام مشهد الرضا شکل گرفت. مشهد با حضور و سکونت شیعیان و علویان دوستدار امام رضا روز به روز گسترش یافت.
همچنین این شهر از زمان حکومت “شاهرخ بن تیمور” نه تنها مهم ترین شهر طوس، بلکه مرکز ولایت خراسان(به جای نیشابور)شد.
از زمان تیموریان، مشهد دارای دارالحکومه ای به نام چهارباغ و مسجد جامعی چون گوهرشاد شد و کانون علم و فرهنگ و مدارس (پریزاد،بالاسر،دودر) شده و ابنیه استوار دیگری در آن احداث شد. حرم حضرت رضا(ع) نیز از زمان تیموریان گسترش یافت.در دوره حکومت 250 ساله صفویه شیعه مذهب و در دودمان های بعدی(افشاریه،قاجاریه،پهلوی)نیز شهر مشهد و حرم رضوی(مشهور به آستان قدس)رونق و آبادانی بیشتری یافتند؛ تاکنون که مشهد یکی از کلان شهرهای مذهبی جهان و دومین شهر ایران است.
اقلیم مشهد
عوامل تاثیرگذار بر اقلیم مشهد عبارتند از؛ عرض جغرافیایی، هوای گرم و خشک “کویر قره قوم” واقع در شمال منطقه و وجود دو رشه کوه مرتفع هزار مسجد و بینالود در شمال و جنوب دشت مشهد. بر طبق طبقه بندی اقلیمی “کوپن” مشهد در اقلیم “استپ عرض میانی نیمه خشک و خنک واقع است. براساس طبقه بندی ” دماترن” اقلیم مشهد از نوع “نیمه خشک ” است و براساس طبقه بندی “آمبرژه”، در اقلیم ” خشک و سرد” قرار دارد.
زمین شناسی
مشهد از 5 سازند زمین شناسی تشکیل شده است. این سازندها عبارتند از: “سازند کشف رود”،”سازند مزدوران”،”سازند شوریجه”،”سازند کلات” و ” سازند تفته”. به طور کلی شهرستان مشهد بر روی مخروط افکنه ای آبرفتی که مربوط به دوران چهارم زمین شناسی است، ایجاد شده، به طوری که رسوبات دوران چهارم زمین شناسی دربیشتر نقاط شهرستان دارای بافت سستی بوده و در حقیقت هنوز سخت نشده اند.
جمعیت مشهد
براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵ این شهر با ۳٬۰۰۱٬۱۸۴ تن جمعیت، دومین شهر پرجمعیت ایران پس از تهران است. این شهر به واسطهٔ وجود حرم علی بن موسی الرضا، هشتمین امام مذهب شیعه، سالانه پذیرای بیش از ۲۷ میلیون زائر از داخل و دو میلیون زائر از خارج از کشور است.
زیر ساخت‌ها
مشهد دارای ۱۳ منطقهٔ شهرداری است و شهردار آن، توسط شورای شهر ۱۵ نفره انتخاب می‌شود. این شهر دارای یک فرودگاه بین المللی، یک ایستگاه راه‌آهن و سه پایانه است که ارتباط آن با شهرهای دیگر را ممکن می‌سازد. حمل و نقل داخلی مشهد، توسط سامانهٔ تاکسی‌رانی و اتوبوس‌رانی و قطار شهری انجام می‌شود. اقتصاد مشهد متکی به گردشگری مذهبی با تمرکز بر حرم امام رضا است. در کنار آن، وجود مراکز تجاری بزرگ و امکانات پزشکی قابل توجه، موجب رونق گردشگری تفریحی و گردشگری سلامت در این شهر نیز شده‌است.
بیش از ۹۳٪ مردم مشهد فارسی زبان هستند. تراکم جمعیت در مشهد بیش از نه هزار تن در هر کیلومتر مربع است. این شهر در سال ۱۳۸۸ رسماً به عنوان «پایتخت معنوی ایران» انتخاب شد. همچنین مشهد به عنوان «پایتخت فرهنگ اسلامی» در سال ۲۰۱۷ برگزیده شده‌است.
ثبت دیدگاه